Διατροφή

Η Δυσπεψία διαχωρίζεται σε Οργανικού και Λειτουργικού Τύπου. Στην πρώτη περίπτωση υπάρχει συγκεκριμένη βλάβη, όπως: πεπτικό έλκος, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, χολολιθίαση κ.λπ. η οποία διαγιγνώσκεται με συγκεκριμένες μεθόδους και θεραπεύεται φαρμακευτικά ή χειρουργικά ή ακολουθείται ανακουφιστική φαρμακευτική αγωγή. Στην δεύτερη περίπτωση (Λειτουργική Δυσπεψία) καταλήγουμε εξ αποκλεισμού, όταν με τον πλήρη Εργαστηριακό Έλεγχο δεν προκύπτει κάτι το Παθολογικό, αλλά ο ασθενής επιμένει να παραπονιέται για τις ενοχλήσεις που αισθάνεται. Αυτό το ποσοστό των ανθρώπων δεν είναι μικρό. Σε μια μελέτη 14.000 περιπτώσεων με συγκεκριμένες ενοχλήσεις, η απάντηση στο περίπου 50% των περιπτώσεων ήταν ότι «δεν ανευρίσκεται κάτι το Παθολογικό». Αυτοί οι ασθενείς αναφέρουν συνήθως συμπτώματα, όπως:  το άλγος στο επιγάστριο με την πίεση των δακτύλων, άλγος που ανακουφίζεται μετά τη λήψη τροφής ή αντιόξινου, άλγος μετά τα γεύματα, πρόωρος κορεσμός, ναυτία, μετεωρισμός, δυσφορία στην άνω κοιλία που επιτείνεται με την τροφή, καύσος, αύξηση βάρους κ.λπ..

Σε πολλές περιπτώσεις η δυσπεψία είναι δυνατό να οφείλεται σε τροφική δυσανεξία σε κάποιο τρόφιμο, από προσωρινή ή μόνιμη διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου.

Ο όρος Δυσπεψία είναι ένας όρος που ευκολότερα αντιλαμβάνεται ο πάσχων και λιγότερο ο Γιατρός, στην περίπτωση βέβαια που και ο ίδιος δεν έχει βιώσει τη συμπτωματολογία.

Αυτό συμβαίνει επειδή πολλές φορές οι απαντήσεις σε ολοκληρωμένες Διαγνωστικές Εξετάσεις είναι «ουδέν το παθολογικό». Εφόσον συμβεί αυτό, είναι η στιγμή που ο Γιατρός αρχίζει να ασχολείται λιγότερο με τον πάσχοντα, ενώ ο τελευταίος εγκαταλείπει τον Θεράποντα. Κάθε φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, είναι από τις πιο απογοητευτικές στιγμές για την ίδια την Ιατρική Επιστήμη, τους Λειτουργούς της και τους άμεσα ενδιαφερόμενους ανθρώπους.

Στις περιπτώσεις αυτές η συνήθης πρακτική που ακολουθείται από Γαστρεντερολόγους και Παθολόγους είναι η Εμπειρική Φαρμακευτική Αγωγή με αντιόξινα ή προνοητικά φάρμακα έως και αντικαταθλιπτικά.

O όρος Τροφική Δυσανεξία με συμπτώματα όμοια με αυτά της Λειτουργικής Δυσπεψίας κερδίζει συνεχώς έδαφος. Σύμφωνα με νεότερα επιστημονικά στοιχεία, τα οποία έρχονται να επιβεβαιώσουν Αρχαίους Γιατρούς και Νεότερους Υγιεινιστές, οι οποίοι με επιτυχία συσχέτισαν τα δυσπεπτικά φαινόμενα με συγκεκριμένες τροφές, η Τροφική Δυσανεξία είναι μια αντίδραση του οργανισμού, στην οποία εμπλέκονται μηχανισμοί του ανοσοποιητικού συστήματος και όχι μόνον.

Ασφαλώς πρέπει να κάνουμε έναν διαχωρισμό μεταξύ της Τροφικής Αλλεργίας και της Τροφικής Δυσανεξίας. Στην Αλλεργία – φαινόμενο γνωστό – έχουμε αύξηση των ανοσοσφαιρινών IGE με έντονα κλινικά συμπτώματα. Στην Δυσανεξία οι έρευνες μιλούν για ενεργοποίηση των λεμφοκυττάρων Β με παραγωγή των ανοσοσφαιρινών ΙgG και IgΑ. Αυτή είναι μια αντίδραση που συμβαίνει στα τοιχώματα του εντέρου όταν αντιγόνα της επιφάνειας διατροφικών στοιχείων υψηλού μοριακού βάρους κατορθώνουν να διαπεράσουν τον βλεννογόνο μέσω εξωκυττάρωσης και ερχόμενα σε επαφή με τα μακροφάγα προκαλείται η απελευθέρωση των μεσολαβητών της φλεγμονής.

H αυξημένη αυτή διαπερατότητα των τροφών που δεν έχουν υποστεί πλήρη και φυσιολογική πεπτική διαδικασία μπορεί να συμβαίνει όταν έχει διαταραχθεί η φυσιολογική χλωρίδα του εντέρου. Ο βλεννογόνος του εντέρου κατοικείται από πολλαπλές ομάδες μικροοργανισμών, οι οποίοι συμβάλλουν στη φυσιολογική του λειτουργία. Δηλαδή στην προστασία του οργανισμού από παθογόνα βακτήρια, στην σύνθεση της Βιταμίνης Κ κ.ά..

Δεν είναι λίγες πλέον οι περιπτώσεις, ιδιαίτερα στις μέρες μας, που το οικοσύστημα αυτό του οργανισμού διαταράσσεται. Αρκεί να αναλογιστούμε την κακή, από άποψη ποιότητας, θρέψη με τροφές που έχουν καλλιεργηθεί με φυτοφάρμακα, αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα, αλλά και τα μεταλλαγμένα προϊόντα. Φυσικά το οικοσύστημα αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με την πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού, που είναι οι πλάκες του Πέγερ, τα λεμφοζίδια του παχέος εντέρου, τα κύτταρα Μ, και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε τις αμυγδαλές (Σύστημα GALΤ).

Επίσης, όπως δείχνει πλήθος ανοσοσφαιρινών IgA και IgG, όπως π.χ. στην αφαίρεση των αμυγδαλών, επιτρέπει το πέρασμα από το τοίχωμα του εντέρου αντιγόνων που δεν θα έπρεπε να εισχωρήσουν, εμπλέκοντας όλο το ανοσοποιητικό σύστημα του βλεννογόνου (malt), προκαλώντας προσωρινώς, διαλείποντες ή χρόνιους ερεθισμούς οι οποίοι είναι δυνατόν να μεταφερθούν εύκολα στο Σύστημα του GALΤ αρχικά και σε άλλα όργανα στη συνέχεια (πνεύμονες, ιγμόρεια, δέρμα κ.λπ.).

Περιληπτικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Δυσανεξία οφείλεται:

•      Σε αυξημένη διαπερατότητα λόγω βλάβης του βλεννογόνου από μόρια τροφίμων
•      Σε διαταραχή της φαγοκυττάρωσης από έκπτωση του c2 συμπληρώματος
•      Σε σχηματισμό ανοσοσυμπλεγμάτων αποτελούμενων από αντιγόνα στοιχείων που προσλαμβάνονται μέσω της θρέψης και ανοσοσφαιρινών IgA

Θεραπευτική Προσέγγιση

Αν η Θεραπευτική Αντιμετώπιση στη Λειτουργική Δυσπεψία είναι η εμπειρική φαρμακευτική αγωγή με αντιεκκριτικά ή προκινητικά, η απάντηση μέσω επιλεκτικής διατροφικής αγωγής και προβιοτικών φαίνεται να είναι ευκολότερη, περισσότερο εύστοχη και φυσικά όχι συμπτωματική αγωγή, αλλά πλήρης θεραπεία. Εκ των ων ουκ άνευ είναι η Διάγνωση των Αιτιογόνων Τροφίμων.

Από την εποχή των έμπειρων Διατροφολόγων, οι οποίοι μέσα από το λεπτομερές ιστορικό κατέληγαν σε διατροφικές προτάσεις (μηδέ της σημαντικής στατιστικής μελέτης σύμφωνα με την ομάδα αίματος εξαιρουμένης), περάσαμε ήδη στην εποχή των Εργαστηριακών Εξετάσεων.

Το αιματολογικό τεστ, με το οποίο αξιολογείται η αντίδραση των κυττάρων του ανοσοποιητικού προς συγκεκριμένες τροφές, μπορεί να προσφέρει σημαντική βοήθεια. Πρέπει όμως να γίνει αμέσως μετά την αιμοληψία, ώστε να αποφευχθεί αλλοίωση του δείγματος.

Σημαντικά μειονεκτήματα: ο περιορισμένος αριθμός των ελεγχόμενων τροφών, η συνήθης μη αύξηση των ανοσοσφαιρινών ΙgG – IgA στο αίμα και το ακριβό κόστος.

Αντιθέτως, το Τεστ Αγωγιμότητας με τη Μέθοδο VOLL, στα χέρια έμπειρου ειδικού, μπορεί να γίνει εύκολα, γρήγορα και χωρίς αιμοληψία.  Εξετάζεται  το σύνολο των τροφών ή ξεχωριστά των ουσιών που περιέχονται σε κάθε τρόφιμο. Αξιολογείται αν πρόκειται για απλή Ευαισθησία ή Δυσανεξία, καταλήγοντας σε συγκεκριμένη αντιμετώπιση.

Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι σε πολλές περιπτώσεις η Δυσπεψία είναι δυνατό να οφείλεται σε Τροφική Δυσανεξία που προκαλείται από κάποιο τρόφιμο ή κάποια ομάδα τροφίμων, από προσωρινή ή μόνιμη διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου.